 |
| Quang cảnh phiên họp. Ảnh: VPQH |
Chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng, đất trồng lúc phục vụ dự án
Trình bày Tờ trình của Chính phủ về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, để có cơ sở quyết định dự án đầu tư và triển khai các bước tiếp theo, Chính phủ kiến nghị UBTVQH quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, với nội dung chủ yếu như sau:
Diện tích rừng đề nghị chuyển mục đích sử dụng 1.054,63 hécta, bao gồm: 111,84 hécta rừng phòng hộ, 4,45 hécta rừng đặc dụng, 802,91 hécta rừng sản xuất, 135,43 hécta rừng ngoài quy hoạch 3 loại rừng (có nguồn gốc rừng phòng hộ 14,89 hécta, từ rừng đặc dụng 0,22 hécta, từ rừng sản xuất 120,32 hécta).
Diện tích đất lâm nghiệp 1.863,94 hécta bao gồm: đất rừng phòng hộ 138,10 hécta, đất rừng đặc dụng 4,61 hécta, đất rừng sản xuất 1.721,23 hécta.
Diện tích đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên 1.721,96 hécta.
Chính phủ cũng đề nghị UBTVQH giao Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh có dự án khẩn trương hoàn thiện hồ sơ lập, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện làm căn cứ để thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; triển khai thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng theo quy định pháp luật.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trình bày Tờ trình của Chính phủ tại phiên họp. Ảnh: VPQH |
Đồng thời, chỉ đạo UBND các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa rà soát, điều chỉnh bổ sung diện tích đảm bảo chỉ tiêu quy hoạch 3 loại rừng của tỉnh, cập nhật Dự án vào quy hoạch Lâm nghiệp quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 44/2022/QH15 về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 (Nghị quyết số 44). Trong đó, sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của Dự án khoảng 5.481 hécta bao gồm đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên khoảng 1.532 hécta, đất rừng phòng hộ khoảng 110 hécta, đất rừng sản xuất khoảng 1.436 hécta.
Qua thẩm tra, có ý kiến cho rằng tại Nghị quyết số 44, Quốc hội không giao UBTVQH xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng. Tuy nhiên, tại tờ trình, Chính phủ đề nghị xem xét, quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng của Dự án; do đó đề nghị cân nhắc về nội dung này.
Nhiều ý kiến khác cho rằng, Dự án có diện tích rừng cần chuyển đổi mục đích sử dụng lớn là 1.054,63 hécta, trong đó rừng phòng hộ là 111,84 hécta, rừng đặc dụng 4,45ha, rừng sản xuất 802,91 hécta, ngoài quy hoạch 3 loại rừng là 145,43 hécta. Do đó, để bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật về lâm nghiệp và phù hợp với tình hình thực tế thì đề xuất của Chính phủ là phù hợp.
Cơ quan thẩm tra đề nghị, Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát chặt chẽ diện tích đất rừng và diện tích đất trồng lúa hai vụ cần chuyển đổi, bảo đảm tối ưu diện tích đất cần chuyển đổi để thực hiện dự án, chịu trách nhiệm về tính chính xác của các số liệu này; đồng thời khẩn trương trồng rừng thay thế, thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ, trách nhiệm quản lý đối với diện tích đất trồng lúa nước hai vụ theo đúng quy định pháp luật.
Kiểm đếm chính xác, chuyển đổi đúng phạm vi
Phát biểu thảo luận về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị làm rõ hơn nguyên nhân chênh lệch số liệu về chiếm dụng diện tích rừng, đất rừng và đất lúa giữa bước chủ trương đầu tư đã được Quốc hội thông qua và tờ trình chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên của dự án.
 |
| UBTVQH biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết |
Bên cạnh đó, ông Huy cũng đề nghị, cần quản lý chặt chẽ diện tích rừng cho đến khi chuyển đổi mục đích sử dụng, tránh việc lợi dụng chuyển đổi mục đích sử dụng không tuân thủ theo pháp luật. Đồng thời, đề nghị Chính phủ hết sức quan tâm chỉ đạo UBND các tỉnh có chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, đất rừng phải nghiêm túc thực hiện việc trồng rừng thay thế.
Làm rõ một số nội dung tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết, toàn bộ 12 dự án thành phần đã chuẩn bị sẵn sàng, 100% mặt bằng đã được bàn giao cho địa phương. Sau khi Nghị quyết được thông qua, các địa phương bắt đầu đền bù để tháng 10, tháng 11/2022 có mặt bằng thực hiện dự án.
Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đề nghị dự thảo Nghị quyết cần bổ sung cơ chế “mở”, trong đó, Quốc hội, UBTVQH ủy quyền cho Chính phủ chỉ đạo giải quyết các thay đổi, điều chỉnh nhỏ trong dự án. Trên cơ sở đó, Chính phủ sẽ báo cáo lại Quốc hội, UBTVQH.
Trên cơ sở các ý kiến thảo luận và giải trình thêm, UBTVQH thống nhất quyết định chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, đất trồng lúa 2 vụ trở lên của dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025 theo nhiệm vụ Quốc hội giao tại khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 44 với số lượng cụ thể từng loại như đề xuất của Chính phủ.
UBTVQH cũng thống nhất về nguyên tắc cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, đất trồng lúa 2 vụ trở lên tăng thêm so với Nghị quyết 44 và chuyển đổi mục đích sử dụng rừng phòng hộ để kịp thời triển khai việc thực hiện đúng tiến độ; đồng thời đề nghị Chính phủ hoàn thiện hồ sơ chuyển đổi để báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4 để đảm bảo đúng quy định.
UBTVQH đề nghị Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh có dự án trong quá trình thực hiện thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất để triển khai dự án phải thống kê, kiểm đếm chính xác các loại đất, diện tích đất, tài sản trên đất, loại rừng, diện tích rừng, giám sát đúng trong phạm vi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không để các đối tượng lợi dụng trục lợi, khai thác lâm sản ngoài phạm vi cho phép, lấn chiếm đất lâm nghiệp, nông nghiệp, khai thác, vận chuyển khoáng sản không đúng quy định, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đảm bảo quyền lợi đời sống an sinh xã hội cho người dân có đất rừng bị thu hồi.
Tại phiên họp, 100% Ủy viên UBTVQH đã biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về việc quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa của Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025./.
Đ. KHOA
