Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế qua hoạt động kiểm toán

(BKTO) - Chỉ ra những bất cập trong công tác quản lý thuế, đặc biệt là những hạn chế trong các văn bản, chính sách có liên quan, đồng thời khẳng định vai trò của KTNN trong kiểm toán thuế, hơn 30 tham luận trình bày trực tiếp và gửi tới Ban Tổ chức, cũng như các ý kiến trao đổi tại Hội thảo “Quản lý thuế và vai trò của KTNN” đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ những bất cập và kiến nghị cần phải tăng cường vai trò, trách nhiệm của KTNN trong kiểm toán thuế thời gian tới.



Bất cập chính sáchgây thất thu thuế

Tại Hội thảo, các đại biểu đều khẳng định, thuế đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thuế là nguồn thu chủ yếu của NSNN, là công cụ góp phần điều chỉnh các mục tiêu kinh tế vĩ mô và có vai trò hết sức quan trọng trong chính sách tài khóa của mỗi quốc gia. Chính sách thuế còn gắn liền với các vấn đề về sự tăng trưởng kinh tế, sự công bằng trong phân phối và sự ổn định xã hội.
Khẳng định công tác quản lý thuế thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên nhận định: “Việc thực thi pháp luật về thuế vẫn còn một số vấn đề tồn tại, số tiền thất thu còn lớn mà nguyên nhân chủ yếu từ tình trạng trốn thuế, gian lận thuế”.


Quang cảnh Hội thảo - Ảnh: NGUYỄN LỘC
Còn theo bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế, mỗi năm mới chỉ có khoảng gần 20% DN được thanh tra thuế và kết quả thanh, kiểm tra đều tăng thu, giảm lỗ hàng nghìn tỷ đồng. Việc hằng năm cơ quan thuế thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra người nộp thuế, Thanh tra Chính phủ, KTNN thực hiện thanh tra, kiểm toán quản lý thuế tại cơ quan thuế đã truy thu hàng chục nghìn tỷ đồng tiền thuế đã phần nào minh chứng cho công tác quản lý thuế́ chưa chặt chẽ.

Nhiều đại biểu chỉ ra nguyên nhân là do chính sách thuế trong những năm gần đây được sửa đổi, bổ sung nhiều lần dẫn đến thiếu đồng bộ, minh bạch trong thực hiện, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý thuế, gây khó khăn cho người nộp thuế. Nhiều văn bản về thuế còn chung chung, chưa cụ thể dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau. Các quy định về chức năng quản lý thuế, thủ tục hành chính thuế từ khâu đăng ký, kê khai, tính thuế, ấn định thuế, nộp thuế, xử lý tiền chậm nộp, nợ đọng thuế còn chưa rõ ràng, minh bạch...

Bà Nguyễn Thị Cúc cho rằng, việc sửa đổi chính sách thuế thường xuyên làm mất dần đạo lý, tính hệ thống của các sắc thuế dẫn đến thiếu đồng bộ, minh bạch trong thực hiện. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý thuế, khó thích ứng của người nộp thuế đối với cơ chế, chính sách mới dẫn đến sai sót, rủi ro trong thực hiện, thậm chí có trường hợp tác động không tốt đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.

Trong tham luận của Kiểm toán trưởng KTNN khu vực IV Doãn Anh Thơ cũng nêu rõ: Những bất cập trong chính sách thuế chưa được giải quyết triệt để và chưa thể hiện đầy đủ sự minh bạch trong thực thi, khiến một số cán bộ thuế và nhiều DN còn cảm thấy lúng túng trong quá trình tuân thủ pháp luật thuế tại Việt Nam. Một số chính sách còn mang nặng tính áp đặt hành chính và trên thực tế khó thực hiện như quy định về giá chuyển nhượng, ấn định thuế.

Khẳng định vai trò của công tác kiểm toán trong quản lý thuế

Từ kết quả thực tiễn, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên nhấn mạnh: KTNN đã trở thành công cụ hữu hiệu ngăn ngừa những sai phạm trong việc tuân thủ pháp luật thuế. Kết quả kiểm toán cho thấy mức độ vi phạm pháp luật thuế còn cao, diễn ra ở hầu hết các địa phương, các loại hình DN và các sắc thuế; công tác thanh, kiểm tra thuế còn bỏ sót nhiều sai phạm của DN… Qua kiểm toán, cùng với các kiến nghị xử lý tài chính, KTNN đã gửi hàng trăm kiến nghị về chấn chỉnh công tác quản lý thu thuế đối với các Bộ, ngành, địa phương, trong đó có nhiều kiến nghị hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung văn bản pháp luật thuế.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn - Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành VI, kiểm toán thuế là một trong những nội dung cơ bản của mỗi cuộc kiểm toán. Đây là loại hình kiểm toán đặc biệt vì không chỉ thuần túy là kiểm tra, đánh giá, xác nhận độ tin cậy của thông tin về thuế phải nộp, số thuế đã nộp, số còn phải nộp mà quan trọng hơn là đánh giá và xác nhận sự tuân thủ luật pháp của các đối tượng nộp thuế, của người quản lý thuế và quan trọng hơn là đánh giá tác động của các chính sách thuế đến kinh tế vĩ mô, đến các nhóm lợi ích, các quan hệ đa chiều trong đời sống kinh tế - xã hội.

PGS,TS. Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam - cũng cho rằng, hơn lúc nào hết, KTNN phải luôn củng cố kiểm tra tài chính của Nhà nước để thực hiện quyền lực của nhân dân bằng kiểm kê, kiểm soát. Ý kiến xác nhận của KTNN về thuế là bảo đảm sự tin cậy của thông tin tài chính, ngân sách. Kiểm toán thuế là một phương thức kiểm toán cần có sự quan tâm, kiểm tra, đánh giá tình hình chấp hành luật pháp của DN, tính hiệu quả của các sắc thuế. Do đó, cần hình thành những hướng dẫn riêng về kiểm toán thuế với những mục tiêu, yêu cầu và quy trình, phương pháp cụ thể.

Đề xuất giải pháp hoàn thiện, tăng cường vai trò của KTNN trong kiểm toán thuế, đại diện KTNN cho rằng, cần hoàn thiện Luật KTNN theo hướng cụ thể hóa, đầy đủ, toàn diện trong việc quy định rõ đối tượng kiểm toán, vai trò, nhiệm vụ của KTNN trong hoạt động kiểm toán thuế và cung cấp đủ chức năng, quyền hạn để thực hiện. Điều này nhằm đảm bảo phát huy được vai trò của cơ quan kiểm tra, giám sát, chống thất thu thuế một cách toàn diện, tạo một kênh trung gian phản hồi lại những bất cập của chính sách thuế. Một trong những giải pháp được bà Cúc đề xuất là phải xác định tiêu thức rủi ro trong kiểm toán, thanh tra thuế, chia sẻ cơ sở dữ liệu trong quá trình thanh tra, kiểm toán giữa cơ quan thuế với KTNN. Đồng thời, phải có biện pháp giải quyết dứt điểm nợ đọng về thuế tồn tại từ các năm trước theo kiến nghị của cơ quan KTNN, cơ quan thanh tra và quản lý chặt chẽ số nợ thuế mới phát sinh.

NHÓM PHÓNG VIÊN
(Theo Báo Kiểm toán số 20 ra ngày 16/5/2019)
Cùng chuyên mục
  • Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lên đường thăm Nga, Na Uy và Thụy Điển
    4 năm trước Đối nội
    (BKTO) - Sáng 20/5, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân cùng Đoàn Cấp cao Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Liên bang Nga; Vương quốc Na Uy và Vương quốc Thụy Điển.
  • Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Bác
    4 năm trước Đối nội
    (BKTO) - Đoàn đại biểu bày tỏ lòng biết ơn vô hạn, thành kính tưởng nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại, Người thầy kính yêu của Đảng và dân tộc ta.
  • Lãnh đạo Đảng, Nhà nước vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh
    4 năm trước Đối nội
    (BKTO) - Sáng 19/5, tại Hà Nội, Đoàn đại biểu Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến đặt vòng hoa và vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh, đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm các Anh hùng Liệt sỹ trên đường Bắc Sơn.
  • Hội nghị đánh giá 3 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị
    4 năm trước Đối nội
    (BKTO) - Sáng 17/5/2019, tại Hà Nội, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã tổ chức Hội nghị đánh giá 3 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Đồng chí Đỗ Ngọc An, Phó Bí thư Đảng ủy Khối dự và chỉ đạo Hội nghị. Tham dự Hội nghị có đồng chí Lại Xuân Lâm, Phó Bí thư Đảng ủy Khối; các đồng chí Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Khối, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Khối; lãnh đạo các ban, đơn vị, Ủy viên Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Khối; các đồng chí bí thư, phó bí thư các đảng ủy trực thuộc; các đồng chí đại diện cho các tập thể và cá nhân điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh của Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương 3 năm qua.
  • Tạo đột phá chiến lược trong phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới, sáng tạo ở Việt Nam
    4 năm trước Đối nội
    (BKTO) - Nhân ngày khoa học và công nghệ Việt Nam (18/5), xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc bài viết của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc về định hướng, giải pháp tạo đột phá chiến lược thúc đẩy phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới, sáng tạo tại Việt Nam.
Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý thuế qua hoạt động kiểm toán