Tìm câu trả lời cho những vấn đề “nóng” phát sinh
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn được diễn ra theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu Nhà Quốc hội và kết nối trực tuyến đến 62 tỉnh, thành phố trong cả nước. Nếu như tại các phiên chất vấn của UBTVQH trước đây chủ yếu chỉ có đại biểu Quốc hội chuyên trách ở Trung ương tham dự thì lần này các đại biểu Quốc hội chuyên trách ở địa phương, các đại biểu Quốc hội kiêm nhiệm đều có thể tham gia chất vấn. Đây là một trong những đổi mới, sáng tạo góp phần làm nên thành công của phiên chất vấn.
 |
| Quang cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: TTXVN |
Đặc biệt, yếu tố quan trọng quyết định hiệu ứng của phiên chất vấn và trả lời chất vấn lần này chính là việc lựa chọn đúng và trúng nội dung chất vấn, như đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - đó là những vấn đề vừa có tính thời sự cấp bách, vừa mang tính quan trọng, cơ bản và lâu dài.
Điều đó được thể hiện rõ trong suốt diễn biến của phiên chất vấn. Các nội dung chất vấn được đại biểu Quốc hội đặt ra đã đi thẳng vào những vấn đề rất nóng, bức xúc trong đời sống dân sinh về quản lý, điều hành giá xăng dầu; hàng nhái, hàng giả; quản lý đất đai, nhất là về đấu giá đất; xử lý rác thải… Ý kiến, nguyện vọng của cử tri được các đại biểu Quốc hội phản ánh mạnh mẽ, với dẫn chứng cụ thể và đề nghị có giải pháp rõ ràng, khẩn trương. Các đại biểu Quốc hội cũng đã đặt ra nhiều câu hỏi liên quan đến yêu cầu, nhiệm vụ trong quản lý nhà nước và những giải pháp mang tính chiến lược lâu dài đối với ngành công thương và tài nguyên - môi trường.
Chẳng hạn, đối với vấn đề xăng dầu - mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống sinh hoạt, sản xuất kinh doanh của người dân, DN, có tác động rất lớn tới các chỉ tiêu về kinh tế, nhất là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô… Tuy nhiên, diễn biến thực tế cho thấy giá xăng dầu tăng cao, nguồn cung xăng dầu trong nước không đáp ứng được nhu cầu; còn xảy ra tình trạng một số đơn vị kinh doanh đóng cửa, tạm ngừng hoạt động, cung ứng nhỏ giọt, bán nhỏ giọt, làm tình hình phức tạp thêm..
Qua chất vấn, các đại biểu ghi nhận nỗ lực của Chính phủ, Bộ Công thương trong việc triển khai các giải pháp để điều hành giá xăng dầu, thúc đẩy sản xuất, nhập khẩu và cung ứng xăng dầu phục vụ sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân. Tuy nhiên, điều mà đại biểu Quốc hội và cử tri mong đợi là những giải pháp căn cơ để giải quyết hiệu quả những bất cập, hạn chế trong cung ứng, sản xuất, dự trữ và điều hành giá xăng dầu, như đề nghị của Chủ tịch Quốc hội: “Chính phủ cần xây dựng kịch bản đảm bảo an toàn, an ninh năng lượng, đảm bảo nguồn cung xăng dầu cho sản xuất và tiêu dùng trong mọi tình huống, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô…”.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận tại phiên chất vấn. Ảnh: TTXVN |
Hay như với lĩnh vực tài nguyên và môi trường, nhiều đại biểu Quốc hội đã bày tỏ bức xúc khi vi phạm về đất đai vẫn còn phức tạp, vi phạm trong xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thực hiện giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá. Đặc biệt, còn xảy ra gian lận, vi phạm trong đấu giá đất, dìm giá, “thổi giá”, đầu cơ đất đai để trục lợi…
Từ thực trạng này, yêu cầu bức thiết đặt ra là cần sớm rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai, nhất là các quy định liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, không để xảy ra tình trạng lợi dụng các phiên đấu giá để trục lợi; quy định chặt chẽ về điều kiện tham gia đấu giá như năng lực tài chính, việc xác định giá khởi điểm, thẩm định giá, hình thức đấu giá, việc xử lý các cuộc đấu giá có dấu hiệu bất thường, có chế tài đủ mạnh để ngăn chặn các trường hợp trúng đấu giá nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ các cam kết…
Nâng cao năng lực quản lý, điều hành, tạo chuyển biến rõ nét
Với 48 đại biểu Quốc hội chất vấn trực tiếp và 10 đại biểu tranh luận, phiên chất vấn đã tạo được sự tương tác, đối thoại trực tiếp giữa người chất vấn và người trả lời chất vấn; thể hiện tinh thần dân chủ, trách nhiệm của cả người điều hành, người chất vấn và người trả lời chất vấn.
 |
| Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn. Ảnh: quochoi.vn |
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, các Bộ trưởng đã thể hiện được tinh thần trách nhiệm, cầu thị, nắm chắc thực trạng ngành, lĩnh vực mình phụ trách, thẳng thắn, không vòng vo, né tránh, giải trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, trong đó, có những vấn đề dân sinh bức xúc, tồn tại nhiều năm. Đồng thời đã nêu rõ những khó khăn, vướng mắc, làm rõ nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan và tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng của đại biểu Quốc hội. Từ đó, nâng cao năng lực điều hành, quản lý, quản trị; nâng cao trách nhiệm của các Bộ trưởng, trưởng ngành trong việc tìm ra các giải pháp để khắc phục những hạn chế, tồn tại, hoàn thiện cơ chế, chính sách phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
| “Hoạt động chất vấn chính là sự cảnh báo của Quốc hội, UBTVQH về một vấn đề hay một thực trạng cần được lưu ý giải quyết. Chất vấn cũng là cơ hội để các “tư lệnh” ngành thực hiện trách nhiệm giải trình, minh bạch hóa các chính sách được ban hành để từ đó gián tiếp tạo nên sự đồng thuận trong thực hiện chính sách, không chỉ từ phía các cơ quan quản lý nhà nước mà còn từ phía các tầng lớp Nhân dân trong xã hội”. (Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ) |
Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, phiên chất vấn là cơ hội để Bộ trưởng được trực tiếp trao đổi, trả lời chính thức những vấn đề đại biểu Quốc hội và người dân quan tâm; đồng thời qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn sẽ giúp hoàn thiện chính sách, pháp luật, giải pháp trong điều hành quản lý liên quan đến các lĩnh vực Bộ phụ trách. “Ngành tài nguyên và môi trường sẽ quyết tâm thực hiện được lời hứa của mình đối với cử tri và đồng bào cả nước” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà bày tỏ.
Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nhìn nhận, trong bối cảnh cả nước đang quan tâm đến các vấn đề thuộc lĩnh vực của ngành tài nguyên – môi trường và công thương thì việc UBTVQH tổ chức phiên chất vấn này là đúng lúc, đúng vấn đề. Đây là cơ hội cho Bộ trưởng có tiếng nói chính thức và báo cáo về trách nhiệm trong quản lý điều hành cũng như tiếp thu các ý kiến của Nhân dân, cử tri và đại biểu Quốc hội để tiếp tục có giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý.
 |
| Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà trả lời chất vấn. Ảnh: TTXVN |
Từ những chất vấn và tranh luận sôi nổi, thẳng thắn, nhiều giải pháp đã được gợi mở và cam kết. UBTVQH đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các vị Bộ trưởng, trưởng ngành thực hiện quyết liệt những cam kết trước UBTVQH và trước cử tri cả nước, đáp ứng yêu cầu mong mỏi của nhân dân. Đặc biệt, sau phiên chất vấn, UBTVQH sẽ ban hành Nghị quyết về hoạt động chất vấn, làm cơ sở để tổ chức thực hiện và giám sát theo quy định. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ Vương Đình Huệ khẳng định, đây là một trong những đổi mới căn cơ trong hoạt động chất vấn tại phiên họp của UBTVQH, tiền đề quan trọng cho việc tiếp tục chủ động đổi mới trong hoạt động giám sát nói chung và hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn nói riêng, làm cho hoạt động giám sát thực sự trở thành một trong những công cụ kiểm soát quyền lực hiệu quả nhất.
Cử tri và Nhân dân thì mong đợi, từ những vấn đề được “mổ xẻ” qua phiên chất vấn, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương sẽ hành động quyết liệt hơn, phản ứng nhanh hơn và sớm tạo chuyển biến thực chất trong vấn đề được chất vấn./.
Đ. KHOA
