Không để xăng dầu ảnh hưởng tới sản xuất và lạm phát
Giải trình làm rõ thêm một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống sinh hoạt, sản xuất kinh doanh của người dân, DN. Đặc biệt, đây còn là một trong những mặt hàng có tác động rất lớn tới các chỉ tiêu về kinh tế vĩ mô, nhất là kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Chính vì vậy, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành rất nhiều quy định pháp luật, nghị định để quản lý mặt hàng xăng dầu. “Các công cụ pháp lý đủ điều kiện để chúng ta quản lý chặt chẽ, ổn định xăng dầu và bảo đảm cung ứng cho sản xuất, đời sống,…” - Phó Thủ tướng cho biết.
 |
| Phó Thủ tướng Lê Văn Thành phát biểu tại phiên chất vấn. Ảnh: quochoi.vn |
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng nhìn nhận, mặt hàng xăng dầu chúng ta chưa tự chủ được, vẫn còn phụ thuộc vào nhập khẩu rất nhiều. Hiện nay, chúng ta mới có 2 nhà máy sản xuất. Trong đó Nhà máy lọc dầu Bình Sơn, Dung Quất đạt khoảng 7 triệu tấn xăng dầu/1 năm, đưa vào sản xuất từ năm 2009. Nhà máy thứ hai là Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, đưa vào sản xuất năm 2018. Cả hai nhà máy đạt được khoảng 13 triệu tấn xăng, dầu/năm, trong khi đó nhu cầu của chúng ta khoảng 20-21 triệu tấn xăng, dầu/ năm. Như vậy, khi xăng, dầu thế giới tăng thì xăng, dầu trong nước cũng sẽ tăng.
Bên cạnh đó, nguồn dầu thô cho các nhà máy trên vẫn phải nhập khẩu. Khai thác dầu thô của chúng ta cũng chưa đáp ứng được yêu cầu. Tuy nhiên, dự trữ xăng, dầu trong thời gian vừa qua về cơ bản là đáp ứng được yêu cầu.
Liên quan đến vấn đề giá xăng, dầu tăng cao, Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, sản xuất của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn cũng có ảnh hưởng ở giai đoạn tháng 2/2022 vừa qua nhưng nguyên nhân dẫn tới một số cửa hàng đóng cửa là do các kênh phân phối và điều phối giữa các kênh phân phối chưa làm tốt,... làm ảnh hưởng lớn đến tâm lý của người dân do lo ngại thiếu xăng dầu.
Về chỉ đạo của Chính phủ, Phó Thủ tướng cho biết, công tác chỉ đạo bảo đảm 2 yếu tố. Một là, phải có đủ lượng xăng dầu phục vụ cho sản xuất và đời sống; hai là giá cả vận hành theo thị trường nhưng có kiểm soát.
Về giải pháp, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nêu 2 nhóm giải pháp. Theo đó, về giải pháp trước mắt, Chính phủ đã họp trực tiếp để điều chỉnh và điều hành 3 lĩnh vực sản xuất, nhập khẩu và khâu phân phối. Trong đó, về sản xuất, Nhà máy sản xuất Bình Sơn, Dung Quất đã tăng sản xuất lên khoảng 105% và nhà máy Nghi Sơn cũng đã có cam kết để phục sản xuất. Về nhập khẩu, Bộ Công thương đã có văn bản phân cho các ngành, các nhà phân phối để tăng nhập khẩu,.... Chính phủ đã giao cho Thanh tra các cơ quan vào cuộc, làm rõ việc dự trữ có đảm bảo đúng các quy định theo nghị định của Chính phủ đã ban hành hay không? Việc một số cửa hàng đóng cửa như vậy phải làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm và xử lý nghiêm minh.
Về điều hành giá, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, xăng, dầu là mặt hàng phải kiểm soát và bình ổn giá theo phương châm "cố gắng không để mặt hàng xăng, dầu ảnh hưởng tới sản xuất và lạm phát". Với tinh thần như vậy, Chính phủ cũng thực hiện một loạt giải pháp như sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng, dầu. Trong trường hợp còn tiếp tục tăng thì chúng ta có các cơ chế, chính sách hỗ trợ để bảo đảm sao cho sản xuất ổn định, giá thành ổn định.
Về giải pháp dài hơi, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết, đã trực tiếp làm việc với Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và tinh thần như chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội đã phát biểu là “dứt khoát phải làm chủ cây xăng dầu và sản xuất trong nước”.
Cùng với việc khẩn trương xây dựng thêm nhà máy lọc dầu, sẽ tăng cường khoan dầu, khai thác dầu thô. Hiện nay, chúng ta mới đáp ứng được khoảng 50% dầu thô phục vụ cho sản xuất xăng, dầu và vẫn còn một số bất cập trong điều hành về hợp đồng khoan thăm dò.
“Chúng ta có đầy đủ cơ chế, chính sách để điều hành bình ổn được giá xăng dầu trong giai đoạn tới đây, giải pháp trước mắt cũng như giải pháp lâu dài. Tuy nhiên, vẫn phải khẳng định rằng đây là cơ chế thị trường, giá của thế giới tăng thì tỷ giá của thị trường cũng tăng nhưng tăng đến chừng mực nào cho phù hợp mà chúng ta kiểm soát được lạm phát thì chúng ta sẽ điều hành theo hướng như vậy” - Phó Thủ tướng Lê Văn Thành nhấn mạnh.
Tăng cường dự trữ quốc gia
Trước đó, trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, trong bối cảnh xăng, dầu thế giới diễn biến vừa qua cho thấy nếu không có một chiến lược, giải pháp căn cơ thì trong tương lai, mặt hàng này còn gặp nhiều khó khăn.
Về giải pháp, Bộ trưởng nêu rõ, đối với hoạt động của DN, các cơ quan quản lý cần hoàn thiện đề án chiến lược về dự trữ. Từ góc độ quản lý nhà nước về ngành, theo Bộ trưởng, trước hết phải đẩy mạnh năng lực sản xuất của các DN trong nước, nhất là các DN vừa khai thác, vừa chế biến xăng dầu.
 |
| Toàn cảnh phiên chất vấn tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn |
Bên cạnh đó, Bộ Công thương sẽ phối hợp với các cơ quan có liên quan, đặc biệt là Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại DN tham mưu các cấp có thẩm quyền giải quyết một cách triệt để những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động sản xuất, kinh doanh của liên danh Lọc hóa dầu Nghi Sơn để đơn vị này phải giữ được cam kết ban đầu là cung cấp cho thị trường lượng xăng dầu nội địa từ 35 - 40% trong kỳ.
Bộ trưởng Bộ Công thương cũng cho biết, Bộ sẽ tham mưu cho Chính phủ nghiên cứu có thể tăng cường hơn nữa Quỹ Bình ổn xăng dầu theo cơ chế trích lập giá xăng dầu bán ra thị trường trong kỳ; nghiên cứu kinh nghiệm của các nước để tham mưu với cấp có thẩm quyền để vừa nâng quy mô của Quỹ Bình ổn, xem xét tạo nguồn quỹ này như thế nào, từ ngân sách hay là việc trích lập trên trên mỗi lít xăng dầu để có thể có được nguồn quỹ bình ổn đúng nghĩa, tuân thủ quy luật thị trường.
Ngoài ra, Bộ Công thương sẽ tiếp tục tham mưu các cấp có thẩm quyền để nâng mức dự trữ, dự phòng. "Hiện nay lượng dự trữ quốc gia không lớn. Trong tương lai chắc chắn phải nâng dự phòng lên thì mới ổn định được, thậm chí ít nhất là hàng chục lần so với hiện nay,.." - Bộ trưởng cho biết.
Đ. KHOA
