Ban Chủ nhiệm Đề tài báo cáo kết quả nghiên cứu
trước Hội đồng nghiệm thu
GS,TS. Đoàn Xuân Tiên - Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước - làm Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu. Đề tài do TS. Nguyễn Mạnh Cường (Vụ Tổ chức cán bộ) và TS. Nguyễn Tuấn Trung (KTNN chuyên ngành VII) đồng Chủ nhiệm.
Theo Ban Chủ nhiệm Đề tài, tại Việt Nam, chuyển giá là một trong những vấn đề mới nhưng mật độ xuất hiện ngày càng tăng do khối lượng giao dịch có yếu tố nước ngoài ngày càng nhiều. Hiện tượng chuyển giá không chỉ gây thiệt hại cho chính phủ nước chủ nhà do bị thất thu thuế, giảm phần lợi nhuận của bên góp vốn từ nước chủ nhà do giá trị góp vốn thấp mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến thương mại quốc tế. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến cạnh tranh không lành mạnh. Vì vậy, thông qua việc tìm hiểu thực trạng, nguyên nhân và những khó khăn vướng mắc trong công tác kiểm soát của Nhà nước và tổ chức kiểm toán chuyển giá tại Việt Nam, Ban Chủ nhiệm Đề tài đã đề xuất một số giải pháp hoàn thiện tổ chức kiểm toán chuyển giá các DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam.
Đề tài gồm 3 chương: Chương 1 - Tổng quan về tổ chức kiểm toán chuyển giá các DN FDI ở Việt Nam; Chương 2 - Thực trạng công tác kiểm toán chuyển giá đối với các DN FDI tại Việt Nam; Chương 3 - Hoàn thiện tổ chức kiểm toán chuyển giá đối với các DN FDI ở Việt Nam.
Hội đồng nghiệm thu đánh giá: Hoạt động chuyển giá là vấn đề mới, phức tạp. Vì vậy, việc nghiên cứu Đề tài là cần thiết đối với công tác chống gian lận, thất thu thuế, tạo sự cạnh tranh bình đẳng trong hoạt động kinh doanh, đồng thời tăng cường hiệu lực, hiệu quả năng lực hoạt động của các cơ quan thuộc hệ thống kiểm soát nhà nước, trong đó có KTNN.
Đề tài đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về chuyển giá, vai trò của kiểm soát nhà nước trong hoạt động chuyển giá và tổ chức kiểm toán chuyển giá đối với các DN FDI ở Việt Nam; đánh giá được thực trạng hệ thống văn bản quy định về quản lý thuế đối với DN có giao dịch liên kết; phân tích thực trạng hoạt động chuyển giá của các DN FDI tại Việt Nam và kết quả kiểm toán của KTNN liên quan đến hoạt động chuyển giá; đề xuất một số giải pháp hoàn thiện tổ chức kiểm toán chuyển giá đối với các DN FDI ở Việt Nam.
Hội đồng nghiệm thu cũng kiến nghị Ban Chủ nhiệm bám sát vấn đề tổ chức kiểm toán chuyển giá, đồng thời xác định rõ phạm vi tổ chức kiểm toán của KTNN để phù hợp với thực tiễn và nội dung Đề tài. Đặc biệt, Ban Chủ nhiệm cần xác định rõ hơn các vấn đề cốt lõi liên quan đến tổ chức kiểm toán chuyển giá, bao gồm: đối tượng, nội dung kiểm toán phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của KTNN theo luật định; phương pháp kiểm toán, trong đó đặc biệt chú trọng đến các phương pháp, thủ tục phân tích dựa trên cơ sở dữ liệu số lớn có xét đến các nhân tố tác động như vị trí chức năng, quy mô, cách thức hoạt động, rủi ro…
Phần thực trạng cần bổ sung cả về thực trạng quy định pháp luật; công tác quản lý, kiểm soát, phòng chống chuyển giá; thực tiễn kiểm toán các DN FDI để có những đánh giá, chỉ rõ hạn chế và đưa ra các giải pháp có tính khả thi. Kinh nghiệm quốc tế trong công tác kiểm toán chuyển giá cần được phân tích cụ thể hơn. Các giải pháp cần lưu ý đến tính khả thi, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của KTNN.
Kết luận tại buổi nghiệm thu, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Đoàn Xuân Tiên yêu cầu Ban Chủ nhiệm Đề tài tiếp thu tối đa các ý kiến trên, trong đó tập trung làm rõ cách nhận diện các hình thức và biểu hiện của chuyển giá; chỉ ra cách phát hiện chuyển giá, phương pháp kỹ thuật để tìm bằng chứng khi kiểm toán chuyển giá; xác định mục tiêu, đối tượng, phạm vi và phương pháp kiểm toán; đề xuất về tổ chức chuyên đề kiểm toán theo hướng độc lập phạm vi từng đơn vị/toàn ngành hoặc lồng ghép vào các cuộc kiểm toán báo cáo tài chính; phân tích rõ thực trạng tổ chức kiểm toán, thực trạng quy định pháp luật về chuyển giá đề từ đó xác định nguyên nhân, hạn chế và tìm giải pháp khả thi cho hoạt động kiểm toán…
Hội đồng nghiệm thu thống nhất Đề tài xếp loại Xuất sắc.
Tin và ảnh: THÙY LÊ
